Làm đẹp trong đêm – Du An

Nghe đọc truyện đêm khuya vov – Từ những công việc phức tạp đến những việc làm giản dị, bình thường nhất đều có một câu chuyện khiến chúng ta suy ngẫm về cuộc đời. Truyện ngắn “Làm đẹp lúc nửa đêm” của nhà văn Du An viết về cuộc đời của cô gái tên là Nương làm nghề cắt tóc, trang điểm. Cô gặp không ít vị khách đặc biệt, bất ngờ khiến công việc bình dị của mình nhiều cảm xúc. Đó là cô gái trẻ cưới chạy mượn Nương chiếc váy để làm váy cưới. Đáng nhớ nhất là lần Nương phải trang điểm cho người thanh niên chết vì căn bệnh thế kỉ. Nương làm đẹp cho người khác và cũng chính là làm đẹp cho cuộc đời của mình. Câu chuyện giúp người đọc, người nghe hiểu được giá trị của những công việc bình dị trong cuộc sống…

Nàng về thị trấn cùng đứa con gái hai tuổi, thuê quán, mở hiệu làm tóc, trang điểm. Tại sao em lại ở đây? Có lần Hoàng hỏi vậy. Vì em nhìn thấy anh, không thể đi đâu được nữa. Anh là cục nam châm của em, nàng nguẩy mông một cái. Cứ làm như mười tám ý… chẳng mấy chốc là băm đấy cô em ạ. Hoàng biết mình lỡ lời nên ôm luôn và đặt môi lên môi nàng. Không như mọi khi, lần này nàng mở mắt. Liệu mình đang làm kỷ niệm, liệu một ngày Hoàng thông báo anh phải cưới vợ… Có thể, có thể lắm, nàng thấy lành lạnh.

Mở đầu một ngày của nàng là đánh răng rửa mặt, lên quán ăn sáng. Rồi về, lau chùi sắp đặt mấy lọ dầu, lọ keo, kẹp tóc, hộp phấn son… Khi cả nàng và chúng ánh lên trong gương thì nàng ngồi đọc báo, chờ khách.
Nàng mê hai tờ – Tiền phong và Gia đình & Hạnh phúc lứa đôi. Nàng biết nó từ ngày học phổ thông ở quê. Dì nàng làm báo, mỗi năm dịp giỗ bà ngoại, dì về một lần; lần nào cũng có quà là một hộp sách báo. Chỉ có bố và nàng thích. Bố toàn “câu chuyện quốc tế”, ông to bà lớn, thế nọ thế kia. Còn nàng, chỉ những người trẻ, những chân trời.
Nàng trượt đại học, thi nữa chắc chắn vẫn trượt. Đọc cho lắm vào, bây giờ lên giời mà đỗ.
Vậy là nàng đi, đến nơi rất đẹp, mơ mơ hồ hồ, nghe nói, đọc thấy.
– … Chị ơi, chị làm cho em với.
Nàng giật mình, cô gái đã ngồi ghế trang điểm bên trong từ lúc nào.
– Chị làm kiểu cô dâu cho em nhé.
– Sao… Nàng suýt kêu lên vì ngạc nhiên, may dừng luôn, nhưng lại nói một câu rất thừa… em cưới chồng à.
Khuôn mặt non choẹt, má sạm nắng gồ lên, mái tóc mỏng dính vàng hoe. Khách này hơi khó đây!
rong lúc nghĩ mẫu nào phù hợp, nàng bảo, em đứng ra đây cho chị ngắm… Cổ gân xanh xanh, đôi vú căng căng, cái bụng lùm lùm, ba bốn tháng rồi.
Cô gái bảo, em mười tám tuổi, may quá vừa tốt nghiệp THPT xong. Nhà em dưới đội 9, bố em chửi ác lắm không cho yêu, bắt phải đi học trung cấp y; em cứ yêu, ở đây con gái chả lấy chồng đẻ con thì làm gì chị nhỉ? Cô gái liến thoắng, nàng chỉ ừ ừ. Nàng nhìn thấy mình, mười tám tuổi mang một mầm sống ra đi, sinh con một mình nơi tha hương.
– Em ra cái gương dài kia… xem ưng ý chưa.
– Ôi, không phải em rồi, em mà thế này á…
Cô gái vẫn đang ngắm nghía, nghiêng đầu, phồng má, ngoái cổ…
– Chị ơi… hết bao nhiêu tiền?
– Em ưng chưa, còn chỗ nào lăn tăn, cứ nói.
– Thích lắm chị ạ. Thế này thì chồng em sẽ không đi đánh phỏm nữa.
Nàng gặp Hoàng vào một đêm tháng chạp.
Gió rít, mưa rét ngoài cánh cửa sổ. Nàng ôm con trong cái chăn bông năm cân. Hai mẹ con ủ nhau, mãi khuya mới ấm. Nàng đang vào giấc thì có tiếng đập cửa.
– Chị Nương ơi… nhờ tí… tôi nhờ chị tí.
– Ai? Đêm hôm gọi gì!
Nàng cảnh giác, thị trấn con con này cũng lắm thanh niên phát vãng. Gái không chồng, dù đã chị đã cô, vẫn là mục tiêu chòng ghẹo.
– Chị ơi, chị dậy đi, tôi có việc khẩn chỉ nhờ chị được thôi. Chị dậy đi.
Nàng không thể mềm lòng trước giọng nói van vỉ. Không phải là người xấu, nàng linh cảm như vậy.
Nàng dậy bật điện, mở cửa. Một người đàn ông mắt sâu hoắm, râu dựng đứng bước vào.
– Tôi cần trang điểm gấp… sáng mai phải đưa đi thật sớm.
Nàng há mồm, tròn mắt. Đàn ông trang điểm? Mắt kia, râu kia… chắc là ông ta bị thần kinh.
– Chị ơi, thằng con tôi nó vừa tắt thở. Chị thương tôi… chị theo tôi.
Người đàn ông nói, đôi mắt bắt đèn đang xoáy, đang quay tròn nàng. Nàng như bị thôi miên, như một cái máy, nhặt nhanh hộp son phấn và đi theo ông ta.

Đường đêm hút hút gió. Có tiếng cú rúc, chim lợn kêu, gần gần xa xa.
– Đây rồi, đón được chị Nương rồi.
Người đàn ông bước vào, nói. Đám người quây quanh cái giường một tản ra.
– Nó tắt thở được hơn một tiếng rồi. Bây giờ chị cắt tóc, đánh phấn, son môi… tóm lại là làm cho thật đẹp.
Làm đẹp cho xác chết! Nàng rùng mình, co người lại, gai ốc nổi lên. Nàng đứng im, nghe chân tay run tằn tằn.
– Chị giúp đi. Bao nhiêu tiền tôi cũng trả.
– …
– Chị ơi, hôm qua nó thều thào với tôi, con chỉ ước được một lần được chị Nương cắt tóc cho.
Nàng nhận chén rượu từ tay bà mẹ, nhắm mắt uống một hơi, chân tay cố thăng bằng.
Cậu đang nằm, gầy quắt, tầm 21, 22 tuổi. Không cứng đơ, lạnh ngắt, hai mắt vẫn mở, môi vẫn còn tươi. Nàng lóng ngóng, luồn lược vào tóc, cái kéo ướm ướm mấy lần, rồi cũng lách cách, lách cách. Ông bố ngồi bên, tay quàng cổ con nâng lên. Cái đầu ật ưỡng như đứa trẻ bị bế vác sớm. Im lặng, rét buốt đông cứng, chỉ còn tiếng sụt sịt, hức hức kìm nén. Tuyệt đối không ai được khóc… Tôi đã dặn rồi. Ông bố giọng cố cứng rắn nhưng không giấu được đôi mắt ầng ậc nước.
Đã xong phần mái, hai thái dương, giờ chỉ còn đằng sau gáy. Ông bố xoay chiều tay, dịch dịch, lần lần… Bảy ngọn nến trên chiếu khẽ rung rung như muốn tắt. Quả nhiên, gió ngoài vườn ào vào. Ra đóng cửa mau, vẫn toang hoang từ nãy kìa. Không kịp rồi, nến tắt, đen kịt tất cả.
Có một dáng lom khom, đang bật lửa châm nến, kéo chỉnh lại chiếu. Rồi tiếng nói:
– Bác để cháu.
– Đừng thầy, việc này phải tôi.
– Cháu không sợ đâu, cháu làm được.
Lần này, nàng làm nhanh hơn, đến đâu gọn gẽ đến đấy. Chỉ mươi phút đã xong phần tóc.
Lúc trang điểm thì nàng mới thấy tay mình nhẫy mồ hôi. Ba lượt phấn mà khuôn mặt vẫn dính dính, xám xám.
– Để anh giúp em.
Nàng ngần ngừ rồi cũng đưa hộp phấn. Anh này làm được, những ngón tay xoa xoa, đậm nhạt sáng tối đâu ra đấy, một lúc gương mặt xác chết đã sáng lên. Anh vẫy tay, chỉ vào thỏi son, nàng thành người giúp việc từ lúc nào. Nàng lặng nhìn anh, khó hiểu.
Khi đôi môi thi hài như ngậm cười thì ông bố nấc lên – Ới con ơi, con đi nhé… Bố đã làm đúng lời con. Chị Nương đã cắt tóc trang điểm cho con, cả thầy Hoàng cũng không quên con. Bà mẹ, các chị như được lệnh cho phép đồng loạt… ới con ơi… ới em ơi… Đôi mắt chàng trai từ từ khép lại.
– Thôi, khóc thế thôi. Bây giờ tất cả nghe tôi, cố nén nhịn để công việc cho em được tốt đẹp. Kế hoạch thế này, 3 giờ sáng liệm, 5 giờ đưa ra nghĩa trang Bãi Đá… Cứ thế tiến hành, không được ai ý kiến gì. Ông bố giọng rất cứng.
Liệm xong thì nàng nói còn cháu bé đang ngủ một mình, cháu xin phép về. Ông bố vột vạt, chết chết… tôi đội ơn chị cả đời, để em nó đưa chị về. Ông bố nháy sang một chị đang nghiêng ngả, cào tay lên áo quan.
– Bác để cháu, ai lại để chị bỏ em lúc này.
– Vâng, thế thì tốt quá, thầy Hoàng giúp tôi.
Lúc này Nương mới biết tên người cùng trang điểm lúc nãy.
Hai người ra đường hun hút gió. Lạnh cắt da cắt thịt khiến họ gần nhau.
– Anh là gì với gia đình này?
– Cái thằng chết, nó là học trò anh. Nó không dính nghiện, mắc AIDS thì năm nay chắc chắn cũng đại học năm thứ ba rồi. Anh chưa gặp trò nào thông minh như nó…
AIDS. Nàng khẽ rùng mình. Như vậy là mình vừa trang điểm cho xác chết AIDS. Có cái gì dâng lên trong ngực, nghèn nghẹn khó thở.
Về quán nàng vào xem ngay con gái, nó vẫn ngủ ngon.
Hai người ngồi không nói gì, mãi nàng mới hỏi.
– Sao em ở đây mấy năm nay mà không biết anh nhỉ?
– Anh có hay xuống khu chợ đâu. Mới lại xấu trai thì phải giấu mặt… Đâu như em cả thị trấn biết.
– Em thấy lạ nhà ấy quá, chết mà mời thợ trang điểm.
– … Thằng Hiếu này nó khác người lắm, đầu óc nó ở phía núi bên kia. Anh dạy nó, chơi với nó, anh hiểu.
– Lần đầu tiên em làm đẹp thế này đấy. Giờ em hết run rồi nhưng em chỉ sợ dân thị trấn biết… Ai dám cho bàn tay ma động vào đầu mình…
… Có anh, anh sẽ nhận hết.
Anh còn nói nhiều, kể về những đứa nghiện, bọn buôn bán ma túy, những phụ huynh vượt biên như đi chợ… Nàng nghe vỡ dần ra. Bấy nay nàng chỉ quanh quẩn gương lược, cái kéo, thỏi son. Những cô gái đã được nàng làm đẹp chả thấm vào đâu, còn bao nhiêu người trong xóm cùng bản vắng vẫn đang mòn mỏi, xơ xác?
– Sắp 5 giờ rồi, anh đi đưa thằng Hiếu đây.
– Em cùng đi. Con bé vẫn ngủ mà.
Nàng thấy mình liều, bỏ con nhỡ nó làm sao. Nhưng nàng không làm sao khác được.

Sáng nay, nàng lên quán phở. Người trong quán đang tụ lại một bàn. Một tay đeo kính đen đang vung tay, nói to.
– Ừ đúng, nó chết vì AIDS đấy. AIDS là một bệnh chứ là ma quỷ gì mà các người phải xanh mắt thế.
– Bọn em biết nhưng vẫn sợ lắm.
– Sợ thật hay là chết thì hết tình hết nghĩa với nhau?
– Đâu có, bọn em không thế…
– Đêm qua đi chôn thằng Hiếu thấy mặt đứa nào. Ngoài gia đình, những người quen biết không nói, chỉ có tao, thầy Hoàng và chị Nương. Một đám ma tao chưa bao giờ khóc mà phải khóc. Chúng mày biết không…
Im lặng. Không ai nói lại gì.
Kính đen bĩu môi, tiếp.
– Hôm nay tao gọi chúng mày lên đây, cho chúng mày ăn, căng bụng thì mắt mới mở được ra.
– Tao phục thầy Hoàng, chị Nương. Tao khinh chúng mày…
Nàng nghe loáng thoáng thấy đám tang, tên mình, định quay ra thì kính đen trông thấy, reo lên – chị Nương, chị Nương…
Hôm nay, nàng mặc cái váy màu đen càng nổi bật nước da trắng nhất thị trấn. Hôm nay, nàng không phải nghe những lời nói sau lưng. Cả quán đang nhìn nàng chiêm ngưỡng.
Nàng về quán thì thấy một chị, tầm 45 – 50 đứng cửa.
– Em có phải là Nương không?… Mọi khi em mặc cái váy đỏ, hôm nay em lại mặc váy đen, chị cứ ngờ ngợ… chị chỉ biết em loáng thoáng.
– Vâng. Chị có việc gì?
– Em làm đầu cho chị, trang điểm thật đẹp vào.
– Vâng ạ, chị vào ngồi ghế đi.
Nàng ngạc nhiên, người này quen quen, hình như đã gặp ở đâu…
Nàng nghĩ một lúc thì nhớ rồi… nhớ rồi…
Có lần, nàng theo Hoàng vào bản đi qua gốc muỗm, đám hàng xáo đang  ngồi nón ngồi cỏ thì thấy một giọng chợt to lên – ối giời, cái loại mắt xanh mỏ đỏ, váy véo xòe xoẹt, ngày giả vờ làm đầu, đêm ngửa… ra moi tiền giai…
Nàng khựng lại, sắp ngã, cái mặt kia vẫn đương cong cớn. Hoàng kéo tay nàng lôi đi.
– Tại cái lão chồng nhà chị đấy, mấy ngày nay cứ ép chị. Lão ấy bảo, cái con vợ già này phải vào tay cô Nương mới cải tạo được cái đầu… ăn uống, nói năng chả ra người chả ra ngợm. Em thấy chị giống ngợm tí nào không… Hí.. hí… hí…
– Chị cũng được đấy. Chị yên tâm, em sẽ cố gắng.
– Ừ, cô làm thì chị yên tâm lắm. Đến người chết cô còn làm đẹp được nữa là…
– …
– Này chị bảo thật này. Chú Hoàng được lắm đấy, sao không cưới đi cứ vụng trộm mãi làm gì. Người ta nói um ngoài chợ kia kìa… chị bênh mãi mà không được.
– …
Chuyện trong đêm của nàng đã loang ra, từ mồm “đài phát thanh thị trấn”. Chiếc váy đỏ nàng đã tặng cô gái cưới chồng rồi. Nàng còn bốn cái – màu đen, màu tím, màu vàng, màu xanh. Bao giờ sẽ là váy trắng cô dâu cài hoa! Đêm qua Hoàng nghe bụng nàng và bảo, 19 tháng này chúng mình sẽ làm đám cưới nhé, để con giục nhiều, bố xấu hổ lắm.
Tiếng kéo như hát trên mái tóc xơ xớp. Cái lược như múa trên bầu trời đen trắng.
– Đẹp quá. Chị cảm ơn em. Em đẹp thì động vào đâu cũng đẹp.
Nàng bừng tỉnh khi vị khách già kéo nàng lại cùng soi gương.
Tác giả: Du An – Thực hiện: Hồng Huệ