Hoa Xương Rồng Nở Muộn – Trương Vân Ngọc

Truyện ngắn: Hoa Xương Rồng Nở Muộn – Tác giả: Trương Vân Ngọc
Cô học trò tên Huệ, được sự giúp đỡ của thầy giáo chủ nhiệm đã nỗ lực vượt lên hoàn cảnh, nuôi dưỡng cho mình những ước mơ. Đóa xương rồng dù chỉ mọc bên bờ dậu vẫn không che dấu vẻ tươi tắn trẻ trung. Nhưng Huệ đã mắc một sai lầm không thể tha thứ, dựng lên câu chuyện yêu đương với thầy giáo. Từ đây, sóng gió nổi lên, cuốn em xô dạt vào những bến bờ xa lạ. Đóa xương rồng bị đâm bởi chính những chiếc gai của mình. Liệu Huệ có thoát ra được khỏi mớ bòng bong, làm lại cuộc đời?

Rất tình cờ tôi gặp lại Huệ, cô học trò cũ trong đợt tập huấn nghiệp vụ ở Hà Nội. Giờ nghỉ trưa, tôi tìm vào một salon tóc định gội đầu. Trong lúc chờ đến lượt thì có một phụ nữ lại gần tôi và hỏi:
– Xin lỗi, anh có phải là thầy giáo Chương, trước dạy Văn ở trường cấp ba Nguyễn Du không?
Nhìn vào đôi mắt người đó, tôi ngờ ngợ nhưng nghĩ mãi mà không nhớ nổi đã gặp ở đâu. Tôi liền đáp:
– Vâng, em là…?
Cô nói rằng cô là học sinh cũ của tôi, đang học nghề cắt tóc gội đầu ở đây và mời tôi sang quán cà phê bên cạnh nói chuyện.
Ngồi trước mặt tôi là người đàn bà ngoài ba mươi tuổi, mái tóc mỳ tôm vàng ỏng, những vết nhăn trên mặt hằn lên sự bươn trải, nom già trước tuổi, duy có đôi mắt là vẫn đen huyền, dịu dàng. Đôi mắt ấy gợi cho tôi dần nhớ lại ký ức xa xưa, những ngày đầu vào nghề dạy học.
Sau khi tốt nghiệp đại học sư phạm, tôi được phân công về dạy ở một trường cấp ba trên mạn ngược, cách Hà Nội khá xa. Giây phút đầu tiên được đứng trên bục giảng, tôi xúc động vô cùng. Những gương mặt ngây thơ đang ngồi phía dưới chăm chú lắng nghe như nuốt lấy từng lời tôi, thật thân thương, đáng yêu.
– Sao em không ghi bài đi? –  Tôi hỏi một em học sinh có gương mặt rất khả ái, đang uể oải gục xuống bàn.
– Dạ thưa thầy bút em… hết mực ạ.
– Thật không, đâu đưa bút đây cho thầy xem nào? Vẫn viết được đấy chứ.
– Dạ… Cô trò lúng túng.
– Cuối giờ em ở lại – Tôi nghiêm giọng.
***
Tôi tìm vào nhà em, đó là một căn nhà tạm nơi bến sông. Bãi ngô xanh mướt vươn dài xuống tận mép nước, vườn chuối chen chân nhau rì rào theo từng đợt gió. Bên này bờ, vài con thuyền gác mái nghỉ trưa, thỉnh thoảng vọng lại tiếng gọi đò của khách bên kia sông. Tôi chợt sững lại trước bờ rào xương rồng mọc quanh nhà. Ngang mặt tôi, chúng dàn thành hàng dựng đứng tưởng sắp chọc thủng trời chiều. Các tay gai giơ ra, sẵn sàng xuyên thấu da thịt bất cứ ai vô tình chạm tới. Trong ánh nắng nhạt, những bông hoa hiện ra từ đám cây bản to như lá đa, trông thật kỳ diệu. Một vẻ đẹp trong sáng thánh thiện, xoá đi sự khắc nghiệt, dữ dằn xung quanh.
– Cậu tìm nhà ai? – Có tiếng bà cụ từ phía sau khiến tôi giật mình.
– Dạ, cụ cho cháu hỏi, nhà em Huệ có phải vào ngõ này không ạ? – Tôi lúng túng.
– Phải, tôi là bà nội của cháu đây, cậu tìm em nó có việc gì vậy?
Tôi cho cụ biết tôi là giáo viên chủ nhiệm của Huệ, tới thăm gia đình. Bà cụ vồn vã mời tôi vào nhà. Căn phòng ngoài nhỏ hẹp, tường bằng phên nứa trát bùn, mái lợp rạ. Ở giữa kê chiếc chõng tre đã cũ, phía trên bàn thờ có bức chân dung người lính với khuôn mặt nghiêm nghị, tôi đoán là ông nội Huệ.
– Mời thầy giáo xơi tạm chén nước – Bà cụ rót nước đưa cho tôi.
Rồi cụ kể gia cảnh của mình – Nhà neo người lắm thầy giáo ạ, mẹ cháu xuống Hà Nội làm thuê cho người ta, nhà chỉ còn hai bà cháu tôi. Bố cháu, gần bốn chục tuổi đầu rồi nhưng suốt ngày cờ bạc, rượu chè bỏ bê nhà cửa vợ con, nhà tôi hết phúc vì nó rồi – Giọng cụ rưng rưng – Rồi nó theo đám bạn bè cờ bạc mở sới mãi dưới Hải Dương, năm ngoái bị công an bắt, nghe đâu phải ở tù những mấy năm… Bà cụ khóc.
Tôi lặng người đi, hoá ra là vậy. Cô trò nhỏ của tôi lúc nào cũng ưu tư, ngồi trong lớp học mà đầu óc cứ để đi đâu. Tôi thấy hơi hối hận vì đôi lúc trách mắng em. Bất giác, hình ảnh hoa xương rồng lại hiện ra trước mắt tôi, cánh hoa đẹp đẽ tươi tắn đang bị vây trùm bởi lớp đất đá khô cằn cùng những tay gai tua tủa…
***
Và hôm nay gặp lại, tôi không thể ngờ một cô bé xinh xắn có đôi mắt rất hiền dịu ngày xưa, bây giờ lại khác đi nhiều thế.
Đón ly cà phê từ tay bồi bàn, Huệ nhấm một ngụm rồi hỏi tôi:
– Thầy còn nhớ cái tên Ba “đen” không? Học trên em một khóa, hệ B ấy.
Tôi bóp đầu, Ba nào nhỉ? À Ba, lớp cô Hà chủ nhiệm. Cái cậu học sinh cao to, nước da bánh mật với khuôn mặt lúc nào cũng gườm gườm nom rất khó gần, lại lười học và nghịch nữa. Có lần trong tiết trả bài kiểm tra, cậu ta thắc mắc sao mình đã nộp bài mà giờ không thấy. Tôi hỏi họ tên, cậu ta trả lời ngay:
– Thưa thầy em là Tô Văn Ba ạ.
– Tôi không thấy bài nào mang họ tên em cả, chỉ có bài ghi Toshiba thôi.
Cả lớp cười ầm, tôi nghiêm mặt: – Lần sau phải nghiêm túc, đừng để xảy ra việc tương tự như thế này nghe chưa?
Ừ, cậu Ba này cũng không phải loại vừa, nhưng sao Huệ lại nhắc tới? Tôi chưa kịp hỏi thì Huệ đã cắt ngang dòng suy tưởng của tôi:
– Bước ngoặt đời em bắt đầu từ hắn đấy. Sau khi thầy chuyển về xuôi, đang học dở lớp 11 em với hắn dính vào yêu đương, rồi em có mang. Tuổi trẻ bồng bột biết gì đâu thầy, gia đình đành cho cưới chui và hai đứa bỏ học.
– Thế bọn em sống ra sao? Tôi ngạc nhiên.
– Thoạt đầu hắn tỏ ra quan tâm, lo lắng cho vợ con thầy ạ. Hắn đi làm cửu vạn, mấy tháng đầu còn gửi tiền về, sau rồi không thấy. Một hôm nghe người làng kháo nhau, chồng em theo đám giang hồ cờ bạc, và hình như còn nghiện cả ma tuý nữa. Em chết điếng người liền đi tìm, nhưng khi gặp, hắn lạnh lùng bảo:
– Mày ôm con về đi, lần sau đừng có tìm tao nữa.
Nhìn cái mặt bặm trợn và cái đầu cạo trọc hếu của hắn, em thấy rùng mình, không hiểu vì sao em lại có thể yêu và lấy một con người như hắn làm chồng. Hắn vứt cho mẹ con em một ít tiền rồi mất hút.
– Em xin lỗi, thầy cho em châm điếu thuốc, em quen rồi chưa bỏ được – nói rồi Huệ bật tách một tiếng, chiếc bật lửa xì-bô của Mỹ phát lửa, điếu thuốc lên khói rất thành thạo. Có lẽ Huệ hút đã lâu, đôi môi thâm và hơi thở nồng nặc mùi thuốc lá khiến tôi khó chịu. Rít một hơi thuốc dài cô lại tiếp tục kể:
– Ôm con về đến nhà thì bà nội em đã mất được mấy tiếng, lúc đó em như phát điên, đứa con khóc ngặt trên tay. Chặng đường đời đầu tiên của em đau khổ và vất vả từ ngày ấy. Chôn cất bà xong, em theo mẹ xuống Hà Nội làm. Nhưng con gái em ốm quá, bởi cháu sinh thiếu tháng mà em lại ít sữa, nên chẳng bao lâu em phải về quê, bới đất lật cỏ sống qua ngày. Khi con bé hơn một tuổi thì hắn thân tàn ma dại ở đâu mò về. Hắn tỏ ra ân hận và bảo với em rằng, đã xin cho em một chỗ làm rất ổn định mà lương cao, rồi giục đi ngay không người ta nhận người khác mất. Thương con, em mủi lòng tin hắn, cũng vì em không muốn con em sinh ra mà không có cha, hơn nữa hắn nói cùng làm ở chỗ đó, nên em vội vã thu xếp đi theo hắn.
Hành trình dài, mệt mỏi, say xe, mẹ con em như lả đi. Gần tối thì đến một khu vắng vẻ toàn đồi núi, cả ba xuống xe và vào một căn nhà bên vệ đường, hắn bảo vào đây nghỉ tạm, sáng mai đến chỗ làm.
Nửa đêm, em thấy xung quanh xóc mạnh, tỉnh dậy, phát hiện ra mình nằm trên chiếc ô tô có mui bịt kín. Nghe tiếng em kêu, từ đằng trước một bà trạc tứ tuần, mặt toàn phấn nói hắn đã bán mẹ con em cho bà ta rồi, bây giờ ngoan ngoãn theo bà ta, nếu chống cự sẽ bị đẩy xuống rừng cho cọp ăn thịt. Em đau đớn uất ức, tủi nhục ê chề, cả sợ hãi nữa, ôm con vào lòng mà không còn giọt nước mắt nào để khóc.
Đi mất mấy ngày thì tới khu nhà có kiến trúc kỳ quái, xung quanh vườn  tược xanh tốt. Một lão béo, mắt hiêng hiếc, tay cầm chiếc gậy kiểu ba toong cứ cúi sát xuống mặt em nhìn mãi, lúc lâu mới gật gật cái đầu :
– Đẹp đẹp, rất đẹp, tao thích.
Mụ mặt toàn phấn nói với em :
– Từ bây giờ cô ở đây, ông Zhen là chồng mới của cô, nhìn cô, ông ta rất bằng lòng. Đừng bao giờ có ý định bỏ trốn nhé, mất mạng đấy.
Lúc đó em nghĩ thôi chả còn gì để mất, miễn làm sao có chỗ trú chân cho mẹ con em là được. Vườn nhà Zhen rất rộng, có nhiều người làm. Lão ấy có lẽ hơn cả tuổi bố em, dáng bệ vệ. Nhìn mặt lão, em lại hình dung tới tên quan huyện trong truyện của Nguyễn Công Hoan, đôi má chảy xuống, phị ra làm con mắt đã hẹp lại càng ti hí hơn. Được cái lão cũng chiều, không bắt em làm lụng gì mà còn cho ăn uống rất tử tế, lại còn tìm người dạy tiếng bản địa cho em. Năm sau em sinh cho lão một bé trai kháu khỉnh, lão yêu con lắm. Nhờ vậy mà cuộc sống của em không phải lo toan vất vả, đứa con của em ốm đau đều có thuốc thang. Nhưng em nhớ nhà, nhớ mẹ đêm ngày da diết  khôn nguôi. Ở giữa đất khách quê người, ngôn ngữ bất đồng, em thậm chí còn không biết mình ở đâu, nên dù có muốn trốn chạy cũng không biết đường mà trốn.
Thấy tôi chăm chú nghe, Huệ lại tiếp tục:
– Chắc thầy ngạc nhiên lắm nhỉ, cũng bởi số phận em nó thế, biết làm sao. Khi thằng cu Zheng con của em với lão ấy tròn sáu tuổi thì bất hạnh lại đổ xuống đầu em. Năm ấy có trận động đất kinh hoàng san phẳng cả một vùng. Hôm trước xảy ra thảm hoạ, em  cùng mấy người quản gia theo xe ra thị trấn bán nông sản. Từ trang trại tới đó khá xa, đi hết gần ngày đường, lúc trở về thì cảnh vật tan hoang, đổ nát. Mãi trưa hôm sau, người ta mới đào thấy thi thể của chồng và hai đứa con. Em như kẻ mất hồn, không còn thiết sống nữa, thêm một lần mất chồng, mất con, mất tất cả… Giọng Huệ lạc đi, cô nói trong tiếng khóc.
Lặng im một lát, có lẽ Huệ đã qua cơn xúc động, tôi liền hỏi:
– Rồi tiếp sự thể thế nào?
Lấy khăn tay lau nước mắt, cô tiếp tục kể:
– Trong lúc đau đớn, em gặp một chị người Việt Nam đồng cảnh ngộ, cùng tìm cách về nước. Nhưng có ngờ đâu khi đến biên giới Hà Khẩu, chúng em lại bị lừa vào nhà thổ. Em phải chịu kiếp sống gái làng chơi, nhục nhã, bị đối xử rất thô bạo. Mấy lần toan quyên sinh nhưng bọn bảo kê phát hiện được, chúng đánh đập dã man lắm. Thầy biết không, chỉ cách quê hương có một con sông mà không thể trở về được. Gần bảy năm trời, Huệ phải nếm trải bao nhơ nhuốc và đau đớn như thế đấy thầy ạ. Và trong một đợt truy quét mại dâm, chúng em bị cảnh sát Trung Quốc bắt giao cho đồn biên phòng phía Việt Nam, thế là em được trở về nước sau bao nhiêu năm ly biệt… Huệ ngừng kể, nhìn tôi, khóe mắt vẫn còn ngân ngấn nước.
– Thế mà đã gần hai mươi năm rồi nhỉ, thời gian trôi nhanh thật. Tôi thở dài.
– Vâng, chính xác là mười sáu năm kể từ ngày thầy ra đi. Huệ nói thêm.
***
Sau buổi gặp bất ngờ ấy, lòng tôi ẩn chứa bao nỗi niềm, muốn về ngôi trường cũ, tìm lại những kỷ niệm xưa. Không biết cơ duyên hay chỉ là sự trùng hợp thú vị, hè vừa rồi, tôi được chọn vào danh sách những cá nhân có thành tích xuất sắc trong đợt thi đua của ngành, được cử đi học tập, giao lưu với cụm các trường THPT phía Bắc. Trái đất tròn, địa điểm giao lưu lại chính là trường cấp ba Nguyễn Du! Tranh thủ giờ nghỉ, tôi đến nhà Huệ nơi bến sông, căn nhà cũ giờ là ba gian nhà ngói xinh xắn. Hàng rào xương rồng đã được thay thế bằng tường gạch chắc chắn, làm tôi mãi mới nhận ra.  Bố của Huệ cho biết, con gái ông đã mở hiệu cắt tóc gội đầu ở ngay ngã ba thị trấn, cách trường cấp ba chỉ năm sáu trăm mét.
Gặp lại tôi, em rất bất ngờ và vui sướng, tôi cũng thấy mừng cho em. Nghe nói từ ngày khai trương, hiệu của em rất đông khách, Huệ phải mướn thêm thợ phụ việc. Nhìn em ra dáng bà chủ, thoăn thoắt, đưa từng nhát kéo chính xác, tôi khen:
– Em thật khéo tay Huệ ạ.
– Có gì đâu thầy, làm riết thì cũng quen mà – Huệ ngượng, đôi má hồng lên chút xíu.
Tôi thấy Huệ khác hẳn so với hôm gặp ở Hà Nội. Bây giờ em đẹp, mái tóc dài trở lại, không còn loăn quăn và nhuộm vàng như trước nữa, khuôn mặt đầy đặn rất cân xứng với đôi mắt đen huyền của tuổi học trò ngày xưa. Huệ bỏ hút thuốc nên đôi môi đã hồng hào tự nhiên. Đi bên em dọc bãi sông, tôi tưởng như mình trẻ lại. Gió mát quá, bên kia sông làng chài vắng lặng, chiếc cầu bê tông đã thay thế cho những chuyến đò, thỉnh thoảng một vài tiếng xe máy vụt qua. Tôi hỏi Huệ:
– Từ ngày về nước, em có tin tức gì về cậu Ba không?
– Em mở hiệu một thời gian thì mới biết hắn bị bắt vì tội buôn bán ma tuý, rồi lại mắc bệnh ết. Hắn chết trong tù sau lần lừa bán mẹ con em được mấy năm thầy ạ.
Ngừng một lúc, Huệ vuốt lại mái tóc rồi nói tiếp:
– Em tuy khốn khổ nhưng vẫn may mắn vì cuối cùng, em cũng được về làm ăn trên chính quê hương của mình, đó là điều em khát khao nhất. Có đi xa mới biết quê hương là máu thịt như thế nào. Dù nghèo vẫn tốt thầy ạ.
   Bỗng cảm thấy một mùi hương quen thuộc lẫn trong gió chiều thoang thoảng, tôi vội đi nhanh tới gò đá ong gần mép nước, nơi có mấy cụm xương rồng nở những bông hoa màu hồng nhạt và gọi Huệ:
– Hoa xương rồng này.
Huệ chạy lại, em ngắt một bông đưa cho tôi:
– Thầy ơi, sắp hết tháng bảy rồi, hoa này nở muộn đấy.
Tôi đón lấy bông hoa, ngắm nghía và như nói một mình:
– Hoa xương rồng nở muộn, nở muộn mà vẫn đẹp em nhỉ?
***
Trở lại Hà Nội sau chuyến công tác dài ngày, đêm ấy tôi thao thức mãi, lòng ngập tràn một cảm xúc khó tả. Cuộc sống thật éo le, ngang dọc nhưng không kém phần kỳ diệu. Tôi hỏi Nam, bạn thân của tôi:
– Cậu đã thấy hoa xương rồng lần nào chưa?
Nam trố mắt kinh ngạc nhìn tôi, vì chưa bao giờ thấy tôi hỏi lạ như vậy. Tôi liền kể chuyện đời Huệ, nghe xong hắn thú vị kêu lên:
– Thôi ông tướng ạ, ông tướng yêu rồi! Già kén kẹn hom, bây giờ tìm cách tiếp cận nàng ấy đi, gần bốn chục rồi còn gì? Không khẩn trương lên thì hâm nặng đấy.
– Cậu thật vớ vẩn – Tôi phì cười.
Sực nhớ món quà hôm ấy nơi bến sông, tôi liền mở cặp lấy ra quyển giáo án, kẹp giữa cuốn vở có bông xương rồng vẫn còn tươi màu hồng nhạt. Đâu đó thấp thoáng gương mặt em rạng ngời với đôi mắt đen huyền nhìn tôi thiết tha, trìu mến.
Tác Giả : Trương Vân Ngọc / BTV Anh Thư / Giọng đọc: Sơn Tùng