Danh dự, tình yêu hay là chết ?

1. Như mọi lần, rất đúng giờ, Bảo men theo bờ tường, nhảy qua hàng rào dây thép gai xuống sân một cách chính xác gần như tuyệt đối để không chạm vào bất cứ cái gì. Cách chỗ Bảo vừa đặt chân xuống đất đúng một bàn chân là chậu cây cảnh của bố chồng Vân, chỉ cần sơ ý một chút thôi, biết đâu đấy cái chậu cảnh sẽ là nhân chứng tố cáo sự đột nhập bất chính của Bảo.
Bảo nhẹ nhàng, rất nhẹ nhàng trèo lên gờ mái tầng trên, chỗ phòng của Vân vẫn thường ngủ, đưa mắt quan sát xung quanh vài giây. Cảm thấy an toàn, Bảo cẩn thận tháo sáu viên ngói, để lỗ hổng trên mái nhà vừa đủ rộng cho Bảo thả người xuống mà không gây tiếng động nào. Bảo khá tự tin vào sự khéo léo của mình vì nếu tính cả lần này nữa thì Bảo đã thực hiện thành công những động tác vừa rồi 32 lần trong hơn một năm. Nhưng cho dù như thế thì lần nào Bảo cũng lo lắng đến tận phút cuối cùng. Tức là sau khoảng hơn hai tiếng đồng hồ gặp Vân, trao cho Vân bao nhiêu yêu thương dồn nén cả mấy tuần thậm chí cả tháng rồi Bảo lại theo mái nhà thoát ra ngoài ngôi nhà đầu phố Bà Triệu có cây hoa sữa cổ thụ xòe nửa tán lá ấp iu để về nhà mình mà không bị ai phát hiện.
Danh dự, tình yêu hay là chết ?
Trong phòng Vân vẫn im ắng như mọi khi, không có một chút ánh sáng nào ngoài ánh trăng đầu tháng mờ mờ lọt qua kẽ lá cây hoa sữa theo lỗ hổng trên mái vừa bị tháo mấy viên ngói theo vào. Không hiểu lần này Vân sẽ nói dối với bố mẹ chồng là Vân đi dạy thêm buổi tối ở trung tâm Anh ngữ hay là… Bảo nghĩ thế và bắt đầu thả người xuống để đôi chân chạm xuống cái bàn mọi khi Vân vẫn để sẵn ở ngay chỗ mà hai người quy ước. Hai tay Bảo vẫn bám chặt trên mái. Hình như có gì không ổn. Bảo linh cảm thế. Nhưng trong tình thế này Bảo không thể nhìn xuống dưới, chỉ còn trông chờ vào cảm giác của đôi bàn chân. Đôi chân Bảo đã cảm giác thấy cái bàn. Bảo mạnh dạn buông cả hai tay. Rầm! Cái bàn bị sức nặng gần 70 kg cơ thể của Bảo lật nghiêng và đổ xuống sàn nhà. Bảo không thể ngờ rằng cái bàn chiều hôm nay đã bị bố chồng Vân kéo lệch hẳn chỗ hai người quy ước, nên khi Bảo thả người xuống là đúng mép bàn chứ không phải giữa bàn như mọi khi. Bảo vừa đau, vừa sợ.. lổm ngổm bò dậy trong bóng tối, không sao nâng nổi chiếc bàn gỗ lim rộng chừng một mét ra khỏi người. Dù Bảo không nhìn rõ lắm nhưng vẫn biết Vân đang đứng chết lặng ở góc phòng trân trân nhìn mình với sự hoảng sợ tớí cực độ.
-Trộm! Trộm! Ối hàng xóm ơi! Nhà tôi có trộm!
Vân sững người. Bố chồng Vân từ ngoài xô mạnh cửa phòng la lớn!
Chỉ có một giây cho Vân lựa chọn. Làm sao bây giờ? Chẳng lẽ lại nói với bố chồng rằng đây là… Mắt Vân nhìn Bảo như bật máu. Vân cuống cả lên.
– Bố… bố ơi, trộm, trộm! Nhà tôi có trộm! Vân cũng la lớn theo bố chồng.
Bảo vẫn chưa thoát khỏi cái bàn đè trên người, nhìn theo Vân, bất lực phó thác số phận mình theo diễn biến. Cả nhà chồng Vân chạy ùa lên gác hai rầm rập. Mỗi người đều cầm một thứ gì đó trên tay làm vũ khí sẵn sàng cho ‘tên trộm’ bất lương một trận nhừ tử nếu nó dám ra tay. Mọi người vây kín Bảo, xỉa xói những ánh mắt khinh bỉ và tức giận vào Bảo. Lúc ấy Bảo không còn biết gì nữa, tai ù đặc.. để họ trói giật cánh khuỷu, dẫn Bảo lặc lè chân đau tới đồn công an trước bao nhiêu con mắt tò mò của dân phố.
Vân chỉ còn biết đau khổ nhìn Bảo bị dẫn đi như một tên trộm thực thụ, thân hình run rẩy muốn khuỵu xuống một cách tuyệt vọng.
Ngày hôm đó là ngày thứ 6 của tuần đầu tiên tháng 12 năm 1978.
 
Danh dự, tình yêu hay là chết ?
2. Hơn một năm trước, tiễn chồng Vân ra sân bay sang Nga du học ngoài Vân còn có một người bạn thân của chồng Vân tên là Bảo. Nếu như không có sự kiện hôm ấy, chắc Vân chẳng bao giờ biết Bảo là ai, càng không thể biết Bảo đang là giảng viên dạy môn Toán xuất sắc của Đại học Ngân hàng – nơi Vân vừa trải qua kỳ thực tập cuối cùng trước khi tốt nghiệp. Mãi sau này Vân mới biết hôm đám cưới Bảo không có mặt vì phải đi giảng trong Huế không kịp về. Bảo nói, anh chưa bao giờ tới nhà bố mẹ chồng Vân vì ông ấy làm chức to quá, cứ thấy ngài ngại, nên có lẽ ông bà cũng chẳng biết mặt Bảo.
Sân bay vắng vẻ, trời lại mưa phùn càng làm cho không khí tiễn đưa thêm lưu luyến. Riêng Vân nhìn theo chiếc máy bay chở chồng mình xa dần, đến khi chiếc máy bay trông nhỏ xíu như con chim sẻ mới thôi. Vân không buồn cũng chẳng vui. Tâm trạng thật khó tả.
Vân và chồng lấy nhau do sự sắp đặt của hai ông cụ thân sinh ra hai đứa, họ thân nhau từ hồi ở chiến trường Điện Biên, hứa với nhau khi nào con trai, con gái tới tuổi dựng vợ gả chồng nhất định sẽ làm sui gia. Nói là thế nhưng kể từ khi Vân trở thành con gái tới giờ, không mấy khi được gặp chồng tương lai, bởi khi biết tin bố Vân hy sinh tại Quảng Trị, mẹ cô quá đau buồn đã đưa mấy chị em Vân về Hải Phòng sinh sống khiến cho cơ hội gần nhau càng trở nên xa vời. Vân chỉ biết sơ sơ chồng Vân là một anh chàng rất chăm chỉ học và khá nhút nhát. Điều đó được khẳng định thêm khi đêm tân hôn, chồng Vân vẫn chỉ chúi đầu vào mấy cuốn sách cho tới tận hai giờ sáng mới lên giường đi ngủ. Lúc lên giường, anh chỉ dám khe khẽ nằm ghé mép giường, chỉ sợ làm Vân thức dậy. Anh nhát tới mức không cả dám đặt nụ hôn lên đôi môi đỏ hồng, chín mọng được xếp đặt thật hoàn mỹ trên khuôn mặt trái xoan quyến rũ của vợ mình….
Vân chợt như choàng tỉnh thoát khỏi dòng suy nghĩ vì giọng nói trầm ấm, điềm đạm của Bảo. Anh nhắc khẽ, về thôi em, thế là phải xa chồng mấy năm rồi… Đừng buồn, anh và cậu ấy chơi với nhau từ hồi học cấp ba, cứ coi anh như anh trai của em…
Vâng… em cảm ơn anh – Vân nói rất khẽ.
3. Mấy tháng sau, rất tình cờ Vân được chính thức điều về giảng dạy môn tiếng Anh ở Học viện. Ban đầu Vân còn cố tránh không muốn chạm mặt Bảo nhưng tránh sao được, công việc hàng ngày của cô luôn thế, có tránh cũng chẳng được. Rồi dường như cái gì đến sẽ phải đến. Vân không thể cưỡng nổi sự hấp dẫn và uyên bác của Bảo, cô dần cảm thấy không thể thiếu được những cử chỉ, ánh mắt, lời nói ngọt ngào đầy lãng mạn của anh. Bảo cũng vậy, anh không thèm để ý tới những cô gái xinh đẹp đang xếp hàng chờ lọt vào ánh mắt xanh của mình. Nhiều đêm, Bảo thức trắng hút sạch mấy bao thuốc để đối diện với chính mình. Nhiều lần, rất nhiều lần Vân thấy anh râu ria lởm chởm, mắt trũng sâu lên lớp mà không hiểu nguyên nhân vì sao. Bảo sợ hãi sỉ vả chính mình sao dám vượt qua luân thường đạo lý, “nỡ nào nhân lúc bạn đi vắng mà cướp vợ bạn ?”. Bảo gầy sọp đi trông thấy, chỉ có hai tháng đấu tranh với bản thân mà Bảo sút đi tới gần năm ký. Thậm chí có lần Bảo tìm cách chuyển công tác trốn Vân. Anh không muốn nói cho Vân biết suy nghĩ của mình, sợ Vân tổn thương vì Bảo biết, anh đã yêu Vân lắm lắm.
Danh dự, tình yêu hay là chết ?
Nhưng ý trời đã định, làm sao Bảo có thể không nói với Vân vài lời trước khi đi. Đêm hôm đó, Bảo đi đi lại lại không biết bao nhiêu lần trên con phố nơi Vân đang sống cùng gia đình chồng. Không có cách gì liên lạc với Vân. Bảo vừa đi, vừa nghĩ cách, nhớ rằng đã có lần Vân kể cho anh nghe về căn phòng nằm sát bờ tường phía mặt đường, đây là nơi cô được nhà chồng dành cho một không gian riêng từ sau mỗi bữa tối tới tận sáng hôm sau. Bảo liều lĩnh nhảy lên bờ rào, dỡ từng viên ngói… Nhận ra Bảo, Vân vừa mừng, vừa sợ cứ ôm chặt lấy anh mà khóc, bờ vai cô rung lên từng chặp khiến cho Bảo vô cùng xót xa. Hai đôi môi nóng bỏng tìm nhau trong những giọt nước mắt tội lỗi mặn chát. Hai cơ thể khát khao quấn lấy nhau không rời. Có lúc trong sự đê mê, Vân cảm thấy những giọt nước mắt của Bảo tan ra mơn trớn bầu ngực của cô. Mỗi lần Bảo định nói điều gì đó thì hai núm hồng nhỏ bé trên bầu ngực no tròn của Vân cứ vươn lên, che kín miệng Bảo để rồi… Bảo lại lập cập yêu như mê si. Cứ như thế, Bảo và Vân như ngọn lửa ngùn ngụt cháy. Cái vé tàu mới mua chiều nay định Nam tiến nhàu nát, rơi ra lúc nào mà Bảo cũng không hề hay biết.
4. Vân đau đớn nhìn người ta lôi người yêu của mình đi một cách bất lực. Đêm hôm ấy là một đêm khủng khiếp nhất đời Vân. Và rất nhiều đêm sau nữa, cô thức trắng đêm tự dằn vặt mình cho tới sáng, định khoác áo đến đồn công an nói hết mọi chuyện để Bảo được về nhưng rồi lại không đủ can đảm. Vân chỉ dám đứng cách xa đồn, tần ngần, sợ hãi cố nhìn vào phía trong tìm kiếm bóng dáng Bảo.
Hôm nay là ngày người ta xét xử Bảo trước tòa với tội danh xâm phạm tài sản. Ba tháng từ lúc xảy ra chuyện Vân có vẻ suy sụp hẳn nhưng vẫn đẹp lạ lùng. Thay vì làn da lúc trước trắng hồng, mơn mởn thì bây giờ là làn da hơi xanh kiểu màu ngà và khi đôi mắt đen như nhung với cặp mi dày chốc chốc lại nhìn vào một thứ gì đó như lẩn tránh lại làm cho người ta có cảm giác cô kiêu kỳ biết bao.
Bảo ngồi im lặng sau cái bàn gỗ kiểu bàn học sinh. Gày rộc. Thẫn thờ. Như cái cây đã mất hết nhựa sống. Khuôn mặt đẹp bị râu ria lởm chởm che khuất, chỉ thấy đôi mắt vẫn sáng, sáng rực ghê gớm. Phòng xử án có đầy đủ những người thực thi của tòa như công tố viên, thẩm phán, thư kỳ tòa. Phía bên bị hại là bố mẹ chồng Vân, vài người hàng xóm, cô em chồng và Vân. Phía Bảo có một số anh chị em giáo viên cùng trường, ông hiệu trưởng và bà giáo Cúc – mẹ Bảo. Chỉ bấy nhiêu người khiến Bảo thấy căn phòng quyền năng thêm này lạnh lẽo.
– Tòa chuẩn bị nghị án. – Ông thẩm phán chủ tọa phiên tòa lạnh lùng, chậm rãi nói – Bị cáo có muốn nói gì trước khi tòa tuyên án không?
Im lặng tới 30 giây.
Ở phía dưới, có tiếng xì xào, còn nói gì nữa, đang đêm dỡ ngói nhà người ta ăn trộm còn oan gì mà đòi nói?
Lại có người bất bình, Bảo không thể là một tên trộm, chẳng lẽ anh ấy yêu người ta mà phải trả giá đến thế này ư?
Những ánh mắt của đồng nghiệp Vân và Bảo như ngàn mũi tên vô hình sắc buốt châm vào Vân, đòi Vân nói lên sự thật.
Vân nhìn về phía Bảo, cầu mong anh nói một điều gì đó. Nhưng Bảo thậm chí còn không một lần nhìn Vân. Vân chỉ cần Bảo nói một điều gì đó thôi, chẳng hạn như “tôi không phải ăn trộm” thì Vân sẽ đủ dũng cảm đứng lên nhận Bảo là người tình của mình. Như thế Bảo sẽ không phải chịu mức án một năm tù giam như dự tính.
“Nếu anh không nói thì mình sẽ nói” – Vân nghĩ thế và đúng lúc dợm đứng lên thì bắt gặp ánh mắt Bảo nửa như van lơn, nửa như mệnh lệnh. Vân lại ngồi im. Sự căng thẳng làm cho vầng trán thanh nhã của Vân lấm chấm mồ hôi.
Bất ngờ, Bảo vụt đứng dậy, nói khá nhanh:
– Thưa tòa, tôi có tội. Tôi chấp nhận hình phạt mà Tòa xét xử.
Phiên tòa vỡ òa, ồn ã.
Kết quả xử án không có gì bất ngờ đối với gia đình chồng Vân nhưng lại khá bất ngờ với giáo viên trường đại học ngân hàng và bà giáo Cúc.
Người ta không để ý ông cụ chồng Vân thở phào rất nhẹ, hai bàn tay run run bám thành ghế đứng dậy. Ông cố gắng bình tĩnh bước chầm chậm ra khỏi phòng xử án.
Lúc công an dẫn Bảo ra xe về trại giam, người ta còn nghe Bảo nói rất nhỏ với những người đồng nghiệp “Cảm ơn các cậu đã tôn trọng quyết định của mình. Một năm sẽ qua rất nhanh thôi, hãy để những gì các cậu biết chìm vào quá khứ, mình mong cô ấy bình an…”
 
Danh dự, tình yêu hay là chết ?
5. Khi Bảo thi hành án thì Vân vẫn ở nhà chồng, vẫn ngủ ở căn phòng trên gác hai giáp với bờ tường, phía quay ra mặt đường nhưng Vân xin chuyển công tác sang trường khác vì không chịu nổi sự dè bỉu cùng những ánh mắt miệt thị dành cho cô từ các đồng nghiệp. Hàng ngày, Vân đi dạy rồi tối về đóng chặt cửa phòng viết những câu vu vơ nào đó vào cuốn sổ tay nhỏ mà không phải viết cho chồng, rồi lại bực bội xé những dòng vừa viết vò nát ném vào sọt rác.
Bố chồng Vân là người phát hiện đầu tiên về sự khác thường của con dâu. Không phải ông cố ý theo dõi mà thật sự Vân đã làm cả nhà chú ý vì sự bất thường của mình. Vả lại, tận đáy lòng, ông mong chuyện này chỉ là phút bồng bột của con dâu, rồi sẽ sớm qua đi, miễn sao thằng con trai ông bên đó đừng biết gì hết. Đôi lúc, mấy cô em chồng còn thấy Vân không kịp chải đầu khi đi làm, mà mái tóc dài đến gần gót chân lại rất cần sự mượt mà. Vân cẩu thả ném những tờ giấy xé vụn vào sọt nhưng nó lại không theo ý cô, vương vãi khắp xung quanh. Tất nhiên, sau khi cô đi, lại đến tay ông cụ bố chồng thu dọn mấy thứ bừa bãi đó.
Ngày Bảo ra tù cũng chính là ngày Vân thưa với bố chồng rằng cô không thể sống một mình như thế này, chờ đợi và chờ đợi người chồng không biết khi nào mới trở về. Cô cương quyết gửi giấy ly hôn cho chồng mà cả nhà chồng không hề biết lý do. Ông cụ bố chồng Vân ngồi bên bàn trà chết lặng nhìn con dâu xách va li ra khỏi nhà, đôi mắt ông ầng ậc nước. Bảo vừa đặt chân tới ngõ Văn Chương thì đã thấy Vân từ đâu chạy ào tới. Vân nói trong hơi thở gấp gáp: – Anh… Sao anh không nói với em một câu. Em đã chờ giây phút này từ rất lâu để nói với anh rằng: Em đã chính thức ly hôn. Em muốn sống với anh. Hãy cho em chuộc lỗi, anh nhé.
Bảo hơi ngạc nhiên, không phải vì lời nói của Vân mà do anh không hiểu tại sao Vân lại biết anh về đúng ngày hôm nay mà đến.
Bảo nói rất chậm, dường như đó là câu anh đã chuẩn bị sẵn từ trước:
– Anh cảm ơn em. Cảm ơn em về tất cả. Em đã cho anh hiểu thế nào là tình yêu. Anh chưa bao giờ hối hận vì tình yêu đó. Một năm qua, anh đã nghĩ về em, về tình yêu của chúng mình. Nhưng… Anh muốn một mình lúc này. Em hãy đi đi.
Bảo nhẹ nhàng gỡ từng ngón tay Vân đang nắm chặt cổ tay anh.
Vân nhìn Bảo, không kìm được những giọt nước mắt tích tụ bấy lâu nay, cô òa khóc nức nở. Qua làn nước mắt nhạt nhòa, cô thấy Bảo gày gò nhưng rất kiêu hãnh bước đi về phía cây bàng có những chiếc lá bàng non mơn mởn, những chiếc lá bàng im phăng phắc không một chút rung rinh.
Tác giả: Thủy Hướng Dương – Người thực hiện: NSƯT Hà Phương