Âm Thanh Đổ Bóng – Nguyễn Hiệp

Truyện đêm khuya – Bản Xô-nat Ánh trăng, chính nó, âm thanh đã tái hiện mồn một khí, hồn và ảnh của một đêm thanh, ánh trăng đang lắng xuống từng lớp, từng lớp, trước cửa ngôi nhà ấy. Ánh trăng lắng xuống, trầm tích ánh trăng dày lên, dày lên thời gian chờ đợi, rạo rực chờ đợi, mòn mỏi chờ đợi, chìm, tan trong bản hoan ca chờ đợi.
Chính nó, bản nhạc Vũ đàn thực hành hơn ba năm, bản nhạc mà vị nhạc sĩ gia sư được mời với giá cao ngất ngưởng ấy khi Vũ yêu cầu quá tha thiết đã chìu theo mà ngắt ra từng phân đoạn muốn Vũ đàn như một bài tập chạy ngón. Theo lời vị nhạc sĩ ấy, dù có năng khiếu nhưng Vũ sẽ không bao giờ sạch nước cản với kiểu học “chưa đi đã chạy” này, mà cái vị trí đứng đầu huyện trăm công ngàn việc của Vũ cũng không cho phép tập trung hơn. Thoạt đầu cái ý mời gia sư về nhà dạy đàn cho cả hai vợ chồng chỉ vì một cán bộ đàn em tặng vợ Vũ cây dương cầm, loại đàn đắt tiền và có hệ thống âm giai phong phú, phức tạp nhất trong các loại đàn, gọi là biết ơn về vụ đất đai vừa qua và “biết chị nhà rất thích cây đàn này”. Thật ra ý nguyện có được cây dương cầm của ông trưởng chi Thanh niên ngày xưa là ý nguyện của Vũ. Người đàn em của Vũ biết rõ điều đó nên đã vất vả theo đuổi thực hiện hết thủ đoạn này tới thủ đoạn khác mới có được. Một lý do nữa ngoài chuyện tình cảm sâu kín của Vũ còn do tính tình của vị đứng đầu huyện này, ai cũng biết Vũ là người thích hoàn hảo, hoàn hảo hoặc cố ra vẻ hoàn hảo suốt ngày và từng giờ, từ việc kí chuyển một công văn đến chuyện xuất hiện ra mắt cử tri, cả trong những bàn nhậu với đồng sự cùng cánh. Vũ thích và muốn tạo dựng một hình ảnh chủ tịch văn võ song toàn, tính tình này của Vũ như một sự bù trừ cho tính nhút nhát thâm căn cố đế một thời thanh niên của mình.
Các ngón tay của cả hai vợ chồng cứ đơ đơ lóng ngóng, học trước quên sau, những nốt nhạc chui từ tai này qua tai khác, những âm giai chỉ là những chuỗi âm thanh kèn kẹt đùng đục khó tính trơ lạnh. Người lớn tuổi như vợ chồng Vũ mà phải tập luyện để có được đôi bàn tay mềm dẻo, có được đôi tai biết thẩm âm thật khó.
Vậy mà đêm nay nó như người chết sống dậy hay như một hoài thai định mệnh. Sự sống và ma lực duyên phận gì với nhau mà đêm nay căn phòng Vũ tràn ngập ánh trăng, mát lạnh hồn trăng. Bàn tay Vũ cuống cuồng bấn loạn, tâm hồn Vũ lúc chìm trong nỗi sầu man mác lúc lặng đi trong cô đơn tận cùng, chỉ có âm thanh huyền bí của bản nhạc cứ bật lên réo rắt như phát ra từ một cõi xa xôi nào đó. Chợt khựng lại. Chỉ có trăng suông thì chưa đủ làm nên đêm tình ái. Chỉ có trăng suông thì tâm hồn ta mãi chỉ là một bến đợi, đợi đến mãn kiếp. Những gì lắng đọng qua tháng năm của một người chờ đợi? Một bó hồng móc hờ trên chiếc bản lề rỉ sét? Một tiếng mở cửa khẽ khàng chỉ có trong tưởng tượng khát khao? Một cánh chim vụt bay đi giận dỗi để lại vệt sáng ảo mờ trong đêm? Không gì cả. Nói cách khác chỉ là những bông phong du ảo mờ, mỏng manh đến như vô ảnh. Nhắm mắt. Nhắc nhở hơi thở mình dịu nhẹ, dịu nhẹ, những ngón tay Vũ bị điều khiển rải nhẹ trên phím, lướt nhẹ, lướt nhẹ… Trong lớp lớp trầm tích ánh trăng, Vũ quay ánh mắt vào bên trong, lắng, thật lắng để khẽ khàng mở ngăn tủ kí ức chính mình, càng cố gắng càng chỉ nhìn thấy những hình bóng ảo mờ lung linh thoắt hiện lên thoắt lại biến tan lộn vòng theo dải âm thanh kêu đòi thao thiết, khiến con người chết lặng yên từ sâu thẳm, chết lạnh cóng giữa sa mạc cát cháy, chết thiêu tro giữa hồ xanh nước mát. Từ cõi ấy, những bông phong du giờ đã chịu hiện dần, những đốm trắng vẫn còn nhảy nhót, lung linh, bay lượn qua nhau, kí ức đang chơi trò trốn tìm ngày xưa nhưng dù sao những bông hoa bé xíu mỏng manh tinh tuyền ấy cũng đã hiện lên. Phong du trắng trời. Phong du trắng. Chỉ có phong du ngày ấy mới trắng như vậy.
Các ngón tay Vũ đột ngột dập mạnh xuống bàn phím rồi lặng đi như đêm đã thật sự đi vào khuya vắng. Chợt lại giật mạnh, giật mạnh, các cơ bắp trên thân thể Vũ căng cứng như chuột rút đau buốt rồi đột ngột giãn ra mềm nhũn, từng chùm âm thanh nổ bùng trên bàn phím. Lại nhanh chóng lặng lờ… Ước muốn dẫn con người đi, bào mòn con người mà không bao giờ cho con người ấy tới nơi, cứ cố sà xuống đậu lại nhưng rồi nhanh chóng bay đi, lả tả bay đi cùng trăm ngàn sợi trắng khô mỏng, như triệu triệu bông trắng khô mỏng, như tỷ tỷ nhân sinh khô mỏng rơi lao lung vào trong hư vô.
II.
Tôi nhặt từ tâm hồn tôi bông cỏ trắng
Trao tặng em đầu những ngày xuân,
Bông cỏ trắng trinh nguyên
Vừa bay vừa nở
Chỉ nhọc nhằn ở lại
Chỉ trĩu buồn cư trú đáy tim…
Ở thị trấn này ai ai cũng biết, cũng thường nhắc về Hiền là mối tình đầu của Vũ. Vũ im lặng giữ một bí mật trong lòng: Đó mãi mãi là mối tình đơn phương vô vọng, một tình yêu thầm lặng qua năm tháng nhưng không bao giờ tới đích của ông. Cô tú Hiền là con ông trưởng chi Thanh niên ngày xưa. Ngôi nhà duy nhất ở thị trấn này có đàn dương cầm. Đêm đêm, gã trai si tình tên Trần Vũ ngồi gục bên hàng rào để nghe tiếng đàn phát ra từ ô cửa sáng đèn. Có đêm trăng rất nhiều bông phong du từ đâu bay về, phong du đậu cả trên tóc, trên mặt, Vũ hứng được một bông cỏ trắng như tơ ấy trong lòng tay rồi lại tiếp tục dán mắt lên vùng sáng ấy, hướng tai về vùng sáng ấy, Vũ chìm đắm trong âm thanh dìu dặt man mác của bản xô- nat Ánh trăng mà cô tú tên Hiền đang chơi, Vũ tin những bông cỏ trắng kia chính là tín hiệu tốt lành. Quả thật đó là đêm duy nhất cô tú Hiền sau khi kết thúc bản nhạc đã bước ra mỉm cười với kẻ si tình ở góc rào. Ngày nghe tin dữ: Hiền bị băng huyết đột ngột qua đời, Vũ đã khóc cạn nước mắt, vật vã không thiết đến ăn uống, người gầy rộc đi. Vũ đợi lúc vắng người mới ra ngồi ủ rũ bên mộ Hiền, dân thị trấn này ai cũng thấy, ai cũng xót xa, rơi lệ trước hình ảnh buồn bã thương hại đó.
Sau, người ta nghe tin Vũ đã lên “Xanh”. Năm bảy lăm, Vũ trở về trong đoàn quân tiếp quản địa phương. Cô giáo Hậu là con cái nhà gia thế nhất nhì xóm biển lâu đời. Nhất Bát Tì, nhì Thất Ngà. Ông nội cô được xếp vào hàng thất phẩm đã qua đời, gia đình cô là đối tượng được lưu ý nhưng vì cô Hậu tích cực tham gia chiến dịch diệt giặc dốt, xông xáo trên mặt trận bình dân học vụ, được đi báo cáo thành tích trong mấy kì đại hội liền nên tổ chức cũng đồng thuận cho hai người kết hôn. Mấy mươi năm gá nghĩa sống với cô giáo Hậu, Vũ cứ bị chứng “đồng sàng dị mộng”, vẫn tôn trọng tình nghĩa vợ chồng nhưng tình yêu thì đã trót trao hết một lần theo bông phong du cỏ trắng ngày nào.
Trần Vũ rời ghế, nhạc thơ là thứ gì mà ám được cả vào con người sắt thép “lí trí” như Trần Vũ? Vũ lầm bầm đọc thơ rồi lầm bầm tự hỏi. Vũ chắp tay sau lưng đi qua đi lại cả mấy mươi phút, rồi áp người ra thành cửa sổ, rồi lại đi, rồi lại dựa vào thành cửa sổ, mắt trắng dại dán vào một nơi xa xăm nào đó. Vũ đi cả cây số đường trong căn phòng hẹp, chốc chốc ông lại quơ vội chai “Johnnie Walker” loại mạnh nhất, ngửa mặt, lắc lắc dốc dốc liên tục, rượu chảy tràn lên cả mắt cả mũi, đôi môi ướt sũng rượu mấp máy chậm dần. Vũ lại vật vờ đi, những viên gạch men bóng lộn như lún xuống in bóng, hằn dấu từng bước chân bâng quơ mà nặng nhọc của Vũ. Và trong cái vòng đi ma dẫn cuối cùng ấy Vũ ngã bẹp xuống nền nhà…
Vũ đưa tay hứng mãi, chụp mãi về phía trước với lòng tay trống không. Nhưng với Vũ lúc này, ông đã thấy thực, thấy mồn một. Bầu trời phong du chỉ hiện ra với kẻ si tình. Hàng trăm sợi mỏng manh cõng một cái hạt nâu xấu xí tựa ước muốn của Vũ luôn muốn bay lên nhưng cứ vướng bận cái thân xác nâu đen vàng đỏ tím tái tím bầm. Giải pháp cuối cùng cho ước muốn là gì? Trong cơn mê man do say xẩm đột ngột, Trần Vũ mơ màng cố bắt chước giọng điệu của một nhà triết học, Vũ lên gân nghiêm túc trầm trọng hóa ngôn từ như cái cách ông thường làm mỗi khi họp giao ban vào sáng thứ hai hàng tuần, nhưng bây giờ sau khi thều thào được trọn câu hỏi thì ông cũng vừa nhập thổ, ngất đi.
III.
Cô giáo Hậu lọt thỏm trong chiếc ghế da màu mắm ruốc, khuôn mặt nhăn nhúm, méo nhàu không khác gì lớp da bọc ghế. Căn phòng chợt sụp tối nhợt nhạt.
Vợ Vũ là người đàn bà câm lặng. Không ai biết được cô giáo Hậu ít nói hẳn đi từ lúc nào. Ngoài những giờ giảng bài bắt buộc ở lớp, thời gian còn lại cô Hậu trốn chui trong chiếc áo dày câm lặng. “Để khỏi đau thêm”, “Tự bào mòn khả năng của cơ thể để tự chữa trị”, “Để giảm bớt khả năng tinh thần”, “Để níu kéo được ngày nào hay ngày đó cái gia đình tro tàn ghẻ lạnh này”… Không biết bao nhiêu lý do gặm nhấm tâm hồn cô Hậu, hút hết sức sống cô Hậu. không biết bao nhiêu suy tư, lý lẽ đóng khung con người cô trong chiếc áo câm lặng mòn mỏi ngán ngẩm không còn cả những buồn vui thông thường của một kiếp người. Gần như tất cả âm thanh, mọi lời nói đều thừa trong nhà này, tê liệt, chỉ sự tê liệt là ngự trị lên người, lên vật, lên các khoảng trống trong nhà.
Vậy mà những âm thanh bật từ những ngón tay Trần Vũ vang lên trong căn phòng tối nay cứ vọng âm đến từng ngóc ngách, rền rền, len lỏi rồi vang nhói ngập tràn trong tâm hồn tưởng chừng đã khép kín của cô giáo Hậu.
Cô giáo Hậu ngã dụi đầu vào thành ghế, sau vài hơi thở dài hắt ra, khuôn mặt gầy gò vốn xanh xao càng bợt nhạt đi, bất động, hơi thở nhẹ như không thở rồi cái nhịp yếu ớt ấy cũng đều dần đều dần. Cô đang giận những việc làm của chồng mình trong thời gian gần đây. Cô giận Vũ đã cho người khai thác cát đen băm vằm cái xóm biển lâu đời bình yên của cô, cả dọc dài bãi cát rừng dương bỗng bị đào xới, mặn hóa, rồi hoang hóa, rồi cát bay mịt mù… Cô không còn mặt mũi nào mà về xóm biển, mà gặp lại bà con dòng họ thân thuộc. Trong giấc mê man, cô thấy người ta đang ghép mặt cho mình. Phải trải qua mười tám cuộc phẩu thuật lớn nhỏ, đến lần cắt chỉ cuối cùng người ta mới cho cô soi gương. Một bộ mặt mới toanh trơ ra gượng gạo xa lạ nhưng không còn rúm ró như khuôn mặt cũ. Trên một cái khay i-nox sáng bóng, cô liếc thấy khuôn mặt cũ bèo nhèo dị hợm máu me, không có mũi, hai hốc mắt trống hoác như hai vùng đen thăm thằm. Đó là khuôn mặt người ta vừa vứt ra sau cuộc giải phẫu cuối. Một bác sĩ nào đó quần áo trắng toát thì thầm nói sẽ giúp các dây thần kinh phát triển trở lại, máu sẽ lưu thông tốt hơn và các cơ sẽ cử động bình thường. Cô không dám tin vào những lời hứa ấy, cô chợt thấy sợ, mồ hôi lạnh tuôn túa nhòe nhoẹt hai bên thái dương làm cho vị bác sĩ phải rút cả khăn mùi xoa, rồi vạt áo blu của mình lau liên tục hết bên phải lại bên trái cho cô. Chợt tay chân cô run lật bật, đôi môi lập bập lạnh, cái lạnh đâu đó từ bên trong đang tràn ra, cô gào lên: “Trả khuôn mặt cho tôi!” Cô nhào tới cái khay i-nox, vung tay bứt hết các dây chuyền dịch quanh đầu…
Cô lại thấy mình đang lang thang trong dòng người đông đúc giữa chợ. Cô sựng lại khi nghe một con bé hỏi người mẹ: “Mẹ ơi! Phải con quỷ đó không mẹ?” Cô Hậu loay hoay tìm cái giấy chứng minh trong túi rồi lao theo tìm con bé, cô muốn nói với bé rằng “Cô đây, khuôn mặt trước khi giải phẩu của cô đây mà, cô là con người đàng hoàng chứ không phải quỷ đâu…” Cô lao đi tìm con bé trong dòng người, cô vừa chạy vừa dáo dác tìm, tìm mãi, thấy hai bím tóc gần giống là nhào tới hăm hở nhưng liên tiếp thất vọng vì không phải. Lại thất vọng. Lại sụp xuống. “Không thể để cho cô bé ấy tưởng mình là quỷ” Nghĩ vậy, cô Hậu lại bật dậy lao đi. Vừa thở hổn hển vừa gọi: “Cháu ơi! Bé ơi! Hình cô đây này, cháu xem… cháu xem…”
Trần Vũ bàng hoàng dụi mắt khi nghe tiếng ú ớ của vợ. Vũ lồm cồm bò dậy với tay đập đập rồi lay mạnh đôi vai gầy gò. Cô Hậu ậm ừ, từ từ mở mắt, một thực tại tê liệt trước mắt rõ dần, đối với cô nó còn ngán ngẩm hơn cả cơn ác mộng vừa rồi, cô đưa tay sờ lên trán, lên mũi, lên mắt mình như một thói quen làm những động tác bâng quơ của người vừa ngủ dậy. Sống với người không yêu mình và cả mình cũng kinh tởm thì ngày tháng trôi qua là thời gian của những cơn ác mộng triền miên.
Từ ngày Trần Vũ đặt bút ký vào bản hợp đồng san ủi trá hình khu nghĩa địa, thật ra là múc đất bán cho những dự án khổng lồ đến nay, lòng Vũ quả thật bất an. Vũ thật sự bấn loạn khi bà Sáu, một người bà con bên nội xuất hiện ở văn phòng ủy ban huyện. “Đồng tiền làm mù mắt ông hay sao mà ông lại cướp cả đất của người chết, hả? Hả!? Hả!? Hả!?” Trần Vũ biết tính bà Sáu nên vừa rót nước vừa xoa dịu: “Là chủ trương… là quy hoạch… con có muốn vậy đâu”. “Tôi dốt nát hông hiểu chủ trương chủ triết gì ráo, ăn cướp đất của người chết là tội tày đình, trời không dung đất không tha. Tôi nói cho mà biết: Ông liệu mà sám hối đi, dừng lại đi, kẻo muộn, kẻo muộn ông chủ tịch à… Trần Vũ để bà nói cho hả, ai chửi cứ chửi, ai làm cứ làm”. Nghĩ trấn an mình vậy thôi chớ Trần Vũ biết bà Sáu này đã từng dang tay dạng chân ra cản đường xe tăng khi chúng kéo xác một đồng chí của anh trên đường. Bọn lính xe tăng nhảy xuống chỉa súng, bà nắm luôn họng súng dí vào ngực mình. Bà trừng mắt hét lớn: “Dừng lại! Dừng lại ngay!” Khi chiếc tăng chịu dừng hẳn bà mới tuôn một thôi một hồi: “Tôi không biết Việt cộng là ai, tôi không bên này bên kia gì cả, nhưng người ta chết rồi không nên ác như vậy. Dù sao mình cùng da vàng mũi tẹt với nhau, Nghĩ cho cùng cũng con một nhà. Đừng, tôi xin các ông đừng hành hạ người ta nữa! Tôi biết tâm các ông không ác nhưng nhất thời bị ma xui quỷ khiến mà làm vậy. Thả người ta ra để bà con chúng tôi đem chôn. Bà con đâu! Tháo dây mau để mấy ông đây còn đi làm công vụ!” Chính tay bà bế xốc cái xác lên chịu một mình một đầu khiêng đi. Bọn lính không biết do bà đánh trúng huyệt hay chúng chưa chuẩn bị cho tình huống bất ngờ này nên không phản ứng gì, cứ đứng đực ra đó một lúc rồi lên xe đi mất.  Trần Vũ nhớ hết, giao liên đã kể từng chi tiết cho Vũ nghe.
Bà Sáu lại tuôn một thôi một hồi trước mặt chủ tịch Vũ, rồi trước khi cầm cái nón lá te te đi ra khỏi  cổng huyện, bà nhìn xoáy Vũ: “Ông chủ tịch huyện à, ông không nhớ để tôi nhắc cho mà nhớ. Cái mộ quét vôi trắng mới bị sụt lở đổ gãy chính là mộ của con Hiền đó. Con nhỏ linh lắm, tội nghiệp. Không ai dám nói điều đó với ông hả? Người ta sợ chớ già này… Ông biết rõ mà…
Mộ Hiền sao? Mộ Hiền sao? Mộ Hiền sao!? Trần Vũ thấy đất dưới chân mình đang nghiêng xuống, sụp xuống. Hình ảnh ngôi mộ toác làm hai lóe lên trong trí não Vũ, đập vào trí não Vũ cùng lúc với tiếng sét rền động. Vũ nhớ lại trận say vật vã tối qua, nhớ lại cái cách chơi đàn như bị ma khiến của mình mà xởn gai ốc. Vũ lim dim mắt tập trung để cố xua cái dòng chảy cảm xúc đớn đau tự nhiếc móc mình ra khỏi đầu nhưng càng cố xua đuổi hình ảnh ngôi mộ lở lói toác hai lại càng bám riết, dính chặt, hình ảnh bộ xương người gãy vụn tung tóe lại càng bám riết, dính chặt. Những chuỗi âm thanh chợt dâng lên buốt nhói màng nhĩ, rồi bùng vỡ, rồi phình lớn, những âm thanh chuyển thành những khối tròn nhòe nhoẹt trăng trắng, những cặp mắt quở trách tượng thành, nổi lên sắc nét trên khuôn mặt tối tăm. Tất cả đang chực quật ngã Vũ, bóp siết Vũ, còng cùm Vũ. Vũ đưa hai tay ôm lấy đầu. Căn phòng thực sự không còn ánh sáng. Vũ chìm trong tiếng đàn bản “xô-nat Ánh trăng”, tiếng đàn ma nhập của mình. Ánh trăng hiện lên lạnh băng trong tâm khảm Vũ. Những bông phong du lửng lơ, lửng lơ rồi đột ngột bấn loạn, bay vòng, giật, quắn, tung lên, liệng xuống, cả góc trời bấn loạn những bóng đổ của âm thanh. Trần Vũ chới với đổ vật xuống ghế như một thân cây tự mục rã, như một… thân… cây… tự… rã… mục. Rã mục. Rã mục. Rã mục./.
Tác giả: Nguyễn Hiệp – Thực hiện: Hoàng Yến